Tăng trưởng việc làm ở Mỹ hầu như không tăng trong năm nay, trong khi tỷ lệ thất nghiệp giảm nhiều hơn dự báo – xuống còn 4.2%, cho thấy một kết quả tổng thể gây tranh cãi vẫn có thể thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang đẩy nhanh việc cắt giảm các biện pháp khuyến khích đại dịch.
Dữ liệu việc làm yếu đã chia các chuyên gia thành hai phe
Bộ Lao động Mỹ hôm thứ Sáu báo cáo rằng trong tháng 11, số lượng việc làm, không bao gồm lĩnh vực nông nghiệp, đã tăng 210 nghìn việc làm sau một đợt điều chỉnh tăng trong hai tháng trước đó. Đây là số liệu rất thấp so với con số dự báo là +550 nghìn việc làm và tỷ lệ thất nghiệp giảm 4.5%. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động tăng lên 61.8%.
Mức lương trung bình theo giờ trong tháng 11 tăng 4.8% so với năm ngoái, nhưng những số liệu này không được điều chỉnh theo lạm phát. Thời lượng tuần làm việc trung bình tăng nhẹ - lên 34.8 giờ trong tháng 11 từ 34.7 giờ một tháng trước đó.
Số lượng việc làm đã giảm, bao gồm cả lĩnh vực bán lẻ và giáo dục. Tăng trưởng việc làm cũng bị kìm hãm bởi lĩnh vực giải trí và khách sạn, chỉ có thêm 23.000 việc làm sau khi tăng 170.000 trong tháng trước.
Số lượng việc làm trong lĩnh vực dịch vụ chuyên môn và kinh doanh tăng thêm 90.000 người. Dịch vụ vận tải và kho bãi có thêm khoảng 50.000 việc làm, trong khi số lượng việc làm trong lĩnh vực xây dựng tăng 31.000. Việc làm trong ngành sản xuất tăng 31.000 người.
Nghiên cứu cho thấy rằng nhân viên tìm được việc làm khá nhanh chóng. Tính từ tháng 5 năm ngoái đến tháng 11 năm nay, đã có hơn 5 triệu người được tuyển dụng.
Lĩnh vực dịch vụ - Báo cáo gây tranh cãi–thuận lợi
Chỉ số hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ của Mỹ đã tăng trong tháng 11, đạt mức kỷ lục mới, khi các công ty tăng cường tuyển dụng. Mức tăng trưởng này khiến các nhà kinh tế học sửng sốt, dự đoán sẽ giảm tới 65 điểm. Tháng trước, chỉ số đơn đặt hàng mới nhận được của các doanh nghiệp dịch vụ lên tới con số kỷ lục 69.7. Nhưng thật đáng tiếc, hầu như không có dấu hiệu nào cho thấy hạn chế về nguồn cung được nới lỏng, mặc dù giá vẫn ở mức cao.
Viện Quản lý Cung ứng hôm thứ Sáu cho biết rằng chỉ số hoạt động phi sản xuất của họ đã tăng lên 69.1 vào tháng trước, số liệu cao nhất kể từ khi báo cáo lần đầu vào năm 1997, từ 66.7 vào tháng 10. Chỉ số trên 50 cho thấy sự tăng trưởng trong lĩnh vực dịch vụ, chiếm hơn 2/3 hoạt động kinh tế của Hoa Kỳ.
Với mức tăng việc làm trong lĩnh vực dịch vụ trong tháng trước, có thể giảm số lượng công việc đang thực hiện.
Nguyên nhân của mức tăng đột biến này là do việc giao hàng bị chậm trễ. Chỉ số giao hàng của nhà cung cấp không thay đổi và lên tới 75.6 (giá trị trên 50% cho biết giao hàng chậm hơn). Thông thường, mức tăng của chỉ số dựa trên các chỉ số kinh tế mạnh lên và nhu cầu tiêu dùng tăng, đây sẽ là mót đóng góp tích cực cho chỉ số ISM phi sản xuất.
Các mốc giá dịch vụ vẫn ở mức cao, chỉ giảm 0.6 điểm so với tháng trước.
Các con số không làm hài lòng
Tỷ lệ thất nghiệp giảm 0.4% kể từ tháng 10 xảy ra ngay cả khi có gần 600 nghìn người tham gia lực lượng lao động.
Tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ da đen cũng đang ở mức thấp kể từ đầu đại dịch, nhưng điều này rất có thể là do hoạt động kinh tế suy giảm, vì tỷ lệ tham gia cũng giảm 0.3% - xuống mức thấp nhất kể từ tháng 7.
Đối với phụ nữ từ 25 đến 54 tuổi, tỷ lệ tham gia đã lên đến đỉnh thời đại dịch. Điều này có thể có nghĩa là các vấn đề về chăm sóc trẻ em đang giảm dần. Tuy nhiên, nó vẫn thấp hơn 1.3% so với mức cao trước đại dịch.
Báo cáo tuyển dụng bao gồm hai phần – dữ liệu từ người sử dụng lao động và hộ gia đình (bao gồm lao động tự do). Cuộc khảo sát đầu tiên cho thấy việc tuyển dụng chậm lại trong tất cả các ngành, bao gồm cả các nhà sản xuất ô tô và thương mại. Một cuộc khảo sát các hộ gia đình cho thấy việc làm tăng 1.14 triệu người, và nhiều người không tham gia khảo sát.
Số lượng việc làm đang mở có thể tiếp tục giảm nếu sự xuất hiện gần đây của omicron, một biến thể của coronavirus, dẫn đến những hạn chế mới và ngăn cản mọi người tìm việc. Số lượng việc làm vẫn ít hơn 3.9 triệu người so với trước đại dịch.
Các chuyên gia cho rằng việc tuyển dụng bị cản trở bởi tình trạng thiếu lao động. Tháng 11 là tháng tuyển dụng đầy đủ thứ hai sau khi hết hạn trợ cấp thất nghiệp của liên bang vào đầu tháng 9. Vào cuối tháng 9, đã có 10.4 triệu vị trí tuyển dụng. Các lĩnh vực đòi hỏi lao động có kỹ năng thấp, thường thu hút người nhập cư và dân da đen của Hoa Kỳ, đã bị ảnh hưởng đặc biệt.
Các nhà kinh tế cũng lưu ý các yếu tố phụ trong các lý do có thể xảy ra: thị trường chứng khoán mạnh và giá nhà ở cao đã làm tăng phúc lợi của nhiều người Mỹ, góp phần khiến họ có thể nghỉ hưu sớm. Các hộ gia đình cũng đã tích luỹ được khoản tiền tiết kiệm lớn, do đó, số lượng tự kinh doanh tăng lên.
Phản ứng của Fed và thị trường.
Các chỉ số chính của Phố Wall đã mở cửa cao hơn vào thứ Sáu, khi các nhà đầu tư quyết định rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ hoãn việc thắt chặt đòn bẩy tiền tệ.
Nhà phân tích Thomas Hayes bình luận về sự kiện này rằng: "Các con số (việc làm) rất đáng thất vọng, và thị trường đang tăng lên, bởi vì giờ đây thị trường kỳ vọng rằng Fed sẽ không thể hành động nhanh như vậy".
Nhưng một số nhà kinh tế đã bày tỏ quan điểm rằng việc giảm tỷ lệ thất nghiệp và tăng lực lượng lao động tham gia có thể thúc đẩy Hệ thống Dự trữ Liên bang thắt chặt chính sách nhanh hơn kế hoạch vì lạm phát ổn định hơn so với suy nghĩ trước đây.
Đầu tuần này, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tại cuộc họp sắp tới, ngân hàng trung ương Mỹ sẽ xem xét khả năng cắt giảm chương trình mua trái phiếu nhanh hơn, một động thái mà nhiều người coi là mở đầu một đợt tăng lãi suất sớm hơn.
Hãy nhớ lại rằng mục tiêu kép của ngân hàng trung ương đòi hỏi họ phải cân nhắc cả sự ổn định giá cả và việc làm tối đa, và một số nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng việc kết thúc hỗ trợ tiền tệ quá nhanh có thể ảnh hưởng đến khả năng phục hồi việc làm.
Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu với Uỷ ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện hôm thứ Tư rằng: "Chúng ta phải cân bằng hai mục tiêu này khi chúng xung đột, như hiện tại. Tôi đảm bảo với bạn rằng chúng tôi sẽ sử dụng các công cụ của mình để đảm bảo mức lạm phát cao mà chúng tôi đang trải qua sẽ không thể kéo dài."
Bài phát biểu của Powell khiến thị trường chứng khoán dao động trong cả tuần. Các nhà đầu tư đã tìm hiểu thông tin cập nhật về biến thể mới Omicron coronavirus được phát hiện gần đây, đang lan rộng khắp thế giới và buộc nhiều quốc gia phải lần nữa áp đặt các hạn chế đi lại.
Nhà phân tích Brian Wendig lưu ý rằng: "Chúng tôi đã có một tuần rất bất ổn và tôi thấy rằng môi trường thay đổi liên tục này vẫn có phần cân bằng, khi chúng tôi nhận được nhiều tin tức hơn về tác động của các quyết định chính sách của Fed, cũng như thông tin thêm về Omicron".
Nói cách khác, rất khó để thị trường tiêu hoá các tín hiệu đa hướng như vậy.
Sau báo cáo, một số nhà kinh tế vẫn tự tin rằng Fed sẽ đẩy nhanh tốc độ cắt giảm tại cuộc họp vào cuối tháng 12 vì lạm phát khiến cơ quan quản lý không còn lựa chọn nào khác.
Brian Bethune, giáo sư tại Đại học Boston cho biết: "Mặc dù điều này vẫn chỉ ra rằng nền kinh tế còn khoảng 10 tháng nữa để thu hẹp khoảng cách lao động toàn thời gian, nhưng tỷ lệ thất nghiệp đang có tốc độ tương đối nhanh so với ước tính của Cục Dự trữ Liên bang về tỷ lệ thất nghiệp toàn phần.
Chưa thể dự đoán trước được tác động của tất cả các yếu tố. Ngoài ra, sẽ có nhiều thông tin hơn về chủng mới vào cuối tháng. Có thời điểm, biến thể delta đã làm cong các chỉ số của quý thứ ba một cách mạnh mẽ. Có lẽ lịch sử sẽ lặp lại. Liệu điều này có buộc Fed phải từ bỏ kế hoạch giảm kích thích? Không có khả năng. Lạm phát đã tăng nhanh, và chúng tôi chưa nói đến việc tăng lãi suất – chỉ nói về việc hạn chế khối lượng mua lại trái phiếu. Vì vậy, rất có thể phe diều hâu đã đúng, và cơ quan này sẽ siết chặt kích thích.
